G Ü N C E L
BAŞ BOYUN LENFATİKLERİ VE LENF NODLARI
Genel Bilgiler
Boyun lenfatiklerden en zengin olan bölgedir. Lenfatik kapillerler boyun yumuşak dokusu içine dağılmıştır. Lenf nodları lenfatik damarlar ile birbirleriyle bağlantı yaparlar. Nodlar lenfatik sistemde filtrasyon görevi yaparlar. Her nodun afferent ve efferent damarları vardır. Vücuttaki lenf nodüllerinin 1/3’ü baş ve boyunda bulunur. Boynun bir tarafında yaklaşık 50-75 adet lenf nodu mevcuttur. Lenfatik sistem baş lenfatikleri ve boyun lenfatikleri olarak ikiye ayrılabilir.
American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery (1991) baş ve boyun cerrahları arasında standardizasyonu sağlamak için bir sınıflama ortaya atmıştır. Buna göre boyun lenfatik sistemi 6 level’a ayrılmıştır:
Level 1
Submental ve submandibüler bölgedeki lenf nodlarını içerir.
Submental Grup
Digastrik kasın ön karnı, hyoid kemik ve milohyoid kas ile ilişkili nodları kapsar.
Afferent dolaşımı; çene altındaki yüzeyel dokuları, ön alt alveoller, bukkal mukoza, alt dudak orta kısmı, ağız tabanının önü ve dil ucunu kapsar.
Efferent dolaşımı; submandibüler ve jugüler sistemi bilateral içerir.
Submandibüler (Submaksiller) Grup
Mandibula alt kenarı ile digastrik ön ve arka karnı arasındaki üçgende yer alan lenfatiklerdir.
Bunlar; preglandüler ve postglandüler, prevasküler ve postvasküler ve intraglandüler nodlardır.
Aferent dolaşımı; submental bölge, bukkal mukoza, alt nazal kavite, üst dudak, alt dudağın lateral bölümü, oral kavitenin ön kısmı, sert damak, yüzün orta kısmının derisini kapsar.
Eferent dolaşım; üst derin jugüler sisteme dökülür.
Level 2
Üst Jugüler Grup
Kafa kaidesi ve karotis bifurkasyonu (cerrahi işaret noktası) veya hyoid kemik (klinik işaret noktası) arasında internal jugüler ven çevresinde yer alan ve spinal aksesuar sinir üst kısmına yakın olan nodlardan oluşturur.
Üst aerodigestif traktın karsinom metastazlarının yaygın olduğu bir bölgedir.
Afferent dolaşım; yumuşak damak, tonsiller, tonsil plikaları, dil kökü, piriform sinüs ve supraglottik larinksin bölgelerinin primer drene olduğu nodlardır. Retrofaringeal, spinal aksesuar, parotis, süperfisial servikal ve submandibüler nodların da sekonder drenaj bölgesidir.
Eferent dolaşım; orta derin jugüler sisteme dökülür.
Level 3
Orta Jugüler grup
Yukarıda karotis bifurkasyonu, aşağıda omohyoid adale (cerrahi işaret noktası) veya krikotiroid çıkıntı (klinik işaret noktası) arasındaki 1/3 orta internal jugüler ven çevresindeki lenf nodlarını içerir.
Afferent dolaşım; primer olarak supraglottik larinks, alt priform sinüs ve posterior krikoid bölgenin drene olduğu nod gruplarıdır. Sekonder olarak da üst derin jugüler ve alt retrofaringeal nodlardan drenaj alır.
Eferent dolaşım; alt derin jugüler sisteme dökülür.
Level 4
Alt Jugüler Grup
İnternal jugüler venin 1/3 alt çevresinde olup yukarıda omohyoid adale, aşağıda klavikula arasında yer alan nod gruplarıdır. Aferent dolaşım; primer olarak tiroid, trakea ve servikal özefagusun drene olduğu nod gruplarıdır. Sekonder olarak da üst ve orta derin jugüler ve paratrakeal nodlardan drenaj alır. Eferent dolaşım; solda duktus torasikusa sağda duktus lenfatikusa drene olur.
Level 5
Arka Üçgen
Supraklaviküler nodlar olup transvers servikal arter ve spinal aksesuar sinirin alt yarısı boyunca yer alırlar. Aferent dolaşım; saçlı derinin paryetal ve oksipital bölgeleri, boynun arka kısmı, üst retrofaringeal ve parafaringeal nodlara drene olan nazofarinks, orofarinks ve paranazal sinüslerin drene olduğu bölgedir.
Eferent dolaşım; supraklaviküler nodlara drene olur.
Level 6
Ön Grup
Yukarıda hyoid, aşağıda suprasternal çukurluk arasında yer alan lenf gruplarıdır.
Bu bölgede peritiroid, paratrakeal, rekürren leringeal siniri çevreleyen lenf nodları ve prekrikoid (Delphian) lenfnodları yer alır.
Afferent dolaşım; larinksin alt bölümü, hipofarinks, servikal özefagus, üst trakea, ve tiroidin derne olduğu lenf gruplarıdır.
Efferent dolaşım; alt derin jugüler veya üst mediastinal nodlara drene olur.
Boyun lenfatiklerden en zengin olan bölgedir. Lenfatik kapillerler boyun yumuşak dokusu içine dağılmıştır. Lenf nodları lenfatik damarlar ile birbirleriyle bağlantı yaparlar. Nodlar lenfatik sistemde filtrasyon görevi yaparlar. Her nodun afferent ve efferent damarları vardır. Vücuttaki lenf nodüllerinin 1/3’ü baş ve boyunda bulunur. Boynun bir tarafında yaklaşık 50-75 adet lenf nodu mevcuttur. Lenfatik sistem baş lenfatikleri ve boyun lenfatikleri olarak ikiye ayrılabilir.
American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery (1991) baş ve boyun cerrahları arasında standardizasyonu sağlamak için bir sınıflama ortaya atmıştır. Buna göre boyun lenfatik sistemi 6 level’a ayrılmıştır:
Level 1
Submental ve submandibüler bölgedeki lenf nodlarını içerir.
Submental Grup
Digastrik kasın ön karnı, hyoid kemik ve milohyoid kas ile ilişkili nodları kapsar.
Afferent dolaşımı; çene altındaki yüzeyel dokuları, ön alt alveoller, bukkal mukoza, alt dudak orta kısmı, ağız tabanının önü ve dil ucunu kapsar.
Efferent dolaşımı; submandibüler ve jugüler sistemi bilateral içerir.
Submandibüler (Submaksiller) Grup
Mandibula alt kenarı ile digastrik ön ve arka karnı arasındaki üçgende yer alan lenfatiklerdir.
Bunlar; preglandüler ve postglandüler, prevasküler ve postvasküler ve intraglandüler nodlardır.
Aferent dolaşımı; submental bölge, bukkal mukoza, alt nazal kavite, üst dudak, alt dudağın lateral bölümü, oral kavitenin ön kısmı, sert damak, yüzün orta kısmının derisini kapsar.
Eferent dolaşım; üst derin jugüler sisteme dökülür.
Level 2
Üst Jugüler Grup
Kafa kaidesi ve karotis bifurkasyonu (cerrahi işaret noktası) veya hyoid kemik (klinik işaret noktası) arasında internal jugüler ven çevresinde yer alan ve spinal aksesuar sinir üst kısmına yakın olan nodlardan oluşturur.
Üst aerodigestif traktın karsinom metastazlarının yaygın olduğu bir bölgedir.
Afferent dolaşım; yumuşak damak, tonsiller, tonsil plikaları, dil kökü, piriform sinüs ve supraglottik larinksin bölgelerinin primer drene olduğu nodlardır. Retrofaringeal, spinal aksesuar, parotis, süperfisial servikal ve submandibüler nodların da sekonder drenaj bölgesidir.
Eferent dolaşım; orta derin jugüler sisteme dökülür.
Level 3
Orta Jugüler grup
Yukarıda karotis bifurkasyonu, aşağıda omohyoid adale (cerrahi işaret noktası) veya krikotiroid çıkıntı (klinik işaret noktası) arasındaki 1/3 orta internal jugüler ven çevresindeki lenf nodlarını içerir.
Afferent dolaşım; primer olarak supraglottik larinks, alt priform sinüs ve posterior krikoid bölgenin drene olduğu nod gruplarıdır. Sekonder olarak da üst derin jugüler ve alt retrofaringeal nodlardan drenaj alır.
Eferent dolaşım; alt derin jugüler sisteme dökülür.
Level 4
Alt Jugüler Grup
İnternal jugüler venin 1/3 alt çevresinde olup yukarıda omohyoid adale, aşağıda klavikula arasında yer alan nod gruplarıdır. Aferent dolaşım; primer olarak tiroid, trakea ve servikal özefagusun drene olduğu nod gruplarıdır. Sekonder olarak da üst ve orta derin jugüler ve paratrakeal nodlardan drenaj alır. Eferent dolaşım; solda duktus torasikusa sağda duktus lenfatikusa drene olur.
Level 5
Arka Üçgen
Supraklaviküler nodlar olup transvers servikal arter ve spinal aksesuar sinirin alt yarısı boyunca yer alırlar. Aferent dolaşım; saçlı derinin paryetal ve oksipital bölgeleri, boynun arka kısmı, üst retrofaringeal ve parafaringeal nodlara drene olan nazofarinks, orofarinks ve paranazal sinüslerin drene olduğu bölgedir.
Eferent dolaşım; supraklaviküler nodlara drene olur.
Level 6
Ön Grup
Yukarıda hyoid, aşağıda suprasternal çukurluk arasında yer alan lenf gruplarıdır.
Bu bölgede peritiroid, paratrakeal, rekürren leringeal siniri çevreleyen lenf nodları ve prekrikoid (Delphian) lenfnodları yer alır.
Afferent dolaşım; larinksin alt bölümü, hipofarinks, servikal özefagus, üst trakea, ve tiroidin derne olduğu lenf gruplarıdır.
Efferent dolaşım; alt derin jugüler veya üst mediastinal nodlara drene olur.